Van hot naar her!

Ja, van hot naar her gaat het hier tijdens ons bezoek aan Bangladesh en wel in vele opzichten!

Zo gaan we letterlijk van ‘hot naar her’ om in zo kort mogelijke tijd een zo goed mogelijk beeld van Bangladesh te krijgen. Zo kan het gebeuren dat je ’s ochtends een zogenaamd eye-camp bezoekt (ik nodig hierbij de vermeende nog deskundiger medereizigers uit dit toe te lichten) en je vervolgens ongevraagd een meeting van een locaal presidium wordt binnengeloodst. Spontaan ben je opeens getuige van een hals over kop georganiseerde visdemonstratie om even later langs een stuk niemandsland te lopen aan de Indiase grens. Pikant detail in dat verband is dat onze gastheer nog even terloops vertelde dat hier dagelijks tenminste één persoon wordt neergeschoten. Ander (pikant?) detail: wij overleefden dit uitstapje!

Van ‘hot naar her’ tussen de projecten in en rond de eye-clinic en de ‘kippenprojecten’. Bij thuiskomst (of misschien deze week nog) zal ik over de laatste projecten nog wat meer vertellen. Soms vereist dat heen en weer schakelen een westerse tijdsplanning, maar ... daar is hier in Bangladesh weinig aan gelegen! Daarom introduceerden we maar het begrip Bangla-time, hetgeen niet meer betekent dan dat je een vrijblijvende afspraak maakt voor enig moment op enige dag. Wat lastig voor ons, maar anderzijds heerlijk relativerend.

Uitstapjes naar ‘de mensen thuis’ en ook hier van ‘hot naar her’ omdat je soms bij de welgestelden aan een rijk gedekte tafel mag zitten en vervolgens in een hutje bij mensen die het aanzienlijk minder goed hebben, een kopje thee met wat zoetigheden krijgt aangeboden. Een andere keer weer komt ons een officieel welkom toe (daar zijn ze hier echt gek op, met allerlei optredens en toespraken). Regelmatig overvalt ons dat en worden we spontaan geacht ‘wijze dingen’ te zeggen over ... ja, wat dan ook maar. Ondertussen hebben we daar een zekere vaardigheid in ontwikkeld, zodat we nu zelfs als voorganger of als hoogleraar kunnen optreden. Overal geldt een hartelijk welkom en veel gastvrijheid; ongelofelijk!

Over van ‘hot naar her’ gesproken: van Lalmonirhat naar Rangpur, van Rangpur naar Dinajpur, terug naar Rangpur, vervolgens naar Dhaka om vervolgens twee dagen later weer veilig in Lalmonirhat aan te komen. Je zou er het ‘het heen en weer’ van krijgen. In Dinajpur bezochten we een goed geconserveerde Hindoetempel en woonden we een ceremonie bij. Voor ons onbegrijpelijk, maar desalniettemin raakten de gebeden, gezangen en rituelen me. Om te voorkomen dat we bij thuiskomst in een diep stilzwijgen vallen, zal ik je verdere ‘heen en weer reisdetails’ besparen. Weet alvast dat Cees en Karel één nachtje in het guesthouse van het hoofdkantoor van de RDRS in Rangphur verbleven en daar genoten van ‘on-Bengalese-luxe’ en ik Marcel mocht begeleiden naar Dhaka vanwaar hij ons zondagochtend heeft verlaten. Marcel en ik werden op onze beurt weer begeleid door Tapan c.s. Inmiddels liet Marcel ons weten zijn Ineke (en natuurlijk zijn bloedjes) weer veilig in zijn armen te hebben gesloten.
Zelf bleef ik nog een dag langer in Dhaka en ik kan je garanderen: not the place to be! Mocht daar aangenaam verblijven in een guesthouse van de RDRS in een overigens overvolle, stinkende, smerige, onveilige en (schijnbaar) ongeorganiseerde stad. Bovendien is, met uitzondering van regeringsgebouwen, conferentiecentra en verblijfplaatsen voor officials, eigenlijk alles kapot, onafgemaakt en lelijk. Overal vuilnis en het verkeer ... een complete chaos en anarchie! Betrapte mezelf er achteraf op in Dhaka eigenlijk geen foto’s te hebben gemaakt. Reden? Denk dat ik te verbouwereerd was en me daar te onaangenaam voelde! Een ‘plaatje’ dat maar niet van mijn netvlies wil is dat van een aantal kinderen (10, 11 of 12 jaar?) dat ’s nachts op een smalle middenberm tussen voortrazend verkeer lag te slapen; waarschijnlijk zwerf- of weeskinderen werkzaam in de garment-industrie. Regelmatig schijnt het voor te komen dat dit soort kids zich in hun slaap omdraaien, van de berm vallen en worden overreden. Tot zover mijn niet mis te verstaan ‘reisadvies’ voor Dhaka.

En als ‘her’ gelezen mag worden als koel(er), geldt dat ook voor de temperatuur. Hot staat buiten discussie. Niet alleen de hitte, maar de combinatie daarvan met een soms extreme luchtvochtigheid, maakt het vaak onaangenaam. Zeker de laatste dagen in Dhaka vormden daarin een ‘hoogtepunt’. Gelukkig valt er af en toe een tropisch bui en koelt de boel en beetje af en daalt letterlijk het stof neer. Eerlijk is eerlijk, vandaag is de temperatuur en de luchtvochtigheid een stuk geschikter voor ons als westerlingen en daar genieten we dan ook maar even van. We zijn vaak ook heel blij met een van AC voorziene ruimte of auto en doen dan ons best daar zo lang mogelijk te verblijven.

En omdat ik in dit artikeltje immers van ‘hot naar her’ ga, schakel ik hierbij dan afsluitend graag even van wat luchtiger naar wat meer beschouwend. Want van ‘hot naar her’ gaat het ook in mijn hart en hoofd. Wat een enorme verschillen in één land, wat een verschillen met ons rijke westen, wat een verschillen in mentaliteit en verwachting! Hoe hiermede om te gaan en hoe en waar (welke) hulp te organiseren? Wat speelt er op macroniveau, waar en wanneer is microhulp gewenst? Wat is de rol / invloed van overheden, globalisatie en religies? Enzovoort, enzovoort. Leer gelukkig veel van mensen als dokter Zaki en Tapan; beide mannen met een (deels eigen, deels gedeelde) visie over de toekomst van Bangladesh. Ontmoet ook veel andere interessante mensen die mijn beeldvorming richting geven. Voor mij krijgt in ieder geval door deze trip een wat weggezakt Zondagsschoolliedje een nieuwe dimensie: ‘Tel uw zegeningen, één voor één; tel ze allen en vergeet er geen!’